In de documentaire Jim & Andy: The Great Beyond, te zien op Netflix, zegt acteur Jim Carrey als zichzelf: ‘I have no ambition whatsoever.’ Daar sluit ik me graag bij aan. Er is niets wat ik nog gedaan wil hebben of gedaan wil krijgen. Zelfs het voltooien van deze tekst is niet noodzakelijk om in vrede te kunnen gaan. Er hoeft niets per se.

Dat draagt wel iets verontrustends in zich, want het zou goed kunnen dat ik nog een hele tijd te gaan heb. Wat doe ik dan in die jaren? Ik weet het niet. Wat doe ik nu? Ik verveel me in ieder geval niet. Soms, gelukkig, maar niet structureel.

De dingen die ik doe en de keuzes die door mij gemaakt worden, komen niet voort uit ambitie. Er is geen eenduidig antwoord op de vraag wat er dan wel aan ten grondslag ligt. Medemenselijkheid misschien (zorg en vrijwilligerswerk). Behoefte aan beweging en een beetje ontbering (wandelen, fietsen, zwemmen). Plezier en voldoening in het scheppen (schrijven, fotograferen). Een paar dingen omdat ze gewoon leuk zijn (niet zo veel). En nog zo wat om de tijd aardig door te komen (films en series). Dan heb ik alles wel gehad, behalve mediteren.

Mediteren doe ik idealiter om het mediteren zelf. Dat zou, nu ik erover denk, voor al het andere ook moeten gelden. Elke activiteit heeft in zichzelf waarde, los van hoe nuttig of zinnig die activiteit is in eigen of andermans ogen. Ook voor niet iets doen. Niet iets doen zou volgens een bekende zenles iets anders zijn dan niets doen. Het zij zo. Er hoeft in ieder geval niets gedaan te worden om de wereld draaiende te houden.

Wat wel gedaan kan worden ligt vaak letterlijk voor de hand. Ik hoef geen doelen te bedenken of een levensdoel te ontdekken of te formuleren. Ik hoef me geen beeld te schetsen van iets om in de toekomst te bereiken. Alles wat ik nodig heb is hier. Hier komen de lijnen samen van mijn doen en laten in het verleden. Vanaf hier vertrekken de lijnen naar de toekomst. Onverwijld.

Het is goed om te weten wat ik kan en wat ik niet kan. Het is niet nodig uitdagingen te zoeken. Die dienen zich vanzelf aan. Of ik wil of niet, verandering is altijd gaande. Dat gaat maar door. Het is verleidelijk veranderende inzichten over de wereld en over mezelf als wezenlijk te beschouwen. Het gaat echter meer om wat zich afspeelt in mijn gut (helaas geen passend Nederlands woord gevonden). Voor mezelf lokaliseer ik die in de buurt van mijn stuitje.

Daar moet het vandaan komen. Daar komt het vandaan. Ik ben me er nauwelijks van bewust, maar het zou goed kunnen dat mijn ideeën, keuzes, verlangens en emoties er hun oorsprong hebben. Continu in wisselwerking met alles om me heen. Vaak ernstig vervormd door wat zich in mijn hoofd afspeelt, maar toch. Als ergens wijsheid te vinden is, is het daar. Met die bron binnen handbereik is ambitie nergens voor nodig.