Tag: paniek

Veroordeeld tot gespartel

Geplaatst in blogGetagd , , ,

Mijn eerste paniekaanval ooit overkwam me 21 jaar geleden in het water. Ik was begin dertig en daarvoor was er nooit zoiets gebeurd. Hij leek uit de lucht te komen vallen, maar intussen. Mijn vrouw en ik waren net getrouwd en we verwachtten ons eerste kind. We woonden ook net samen, de komst van de kleine had van alles in een stroomversnelling gebracht. Me niet bewust bang te zijn voor wat dan ook, zat er onderhuids kennelijk iets te borrelen.

Zoals vaker stak ik zwemmend de plas over, heen en terug ongeveer 800 meter. Het was half oktober, ik wilde eens proberen de hele winter door te zwemmen. De watertemperatuur was 15 graden, nog goed te doen. De zon scheen die middag volop en de wind bleef beperkt tot een minimale bries. Onder zulke omstandigheden was het een stuk makkelijker om de koelte te doorstaan.

Ik zwom. Op de oever aan de overzijde stond een man met een werphengel. Om een onverklaarbare reden verontrustte me dat zo dat ik eerder omkeerde dan ik gewend was te doen. Halverwege de terugweg begon het.

Mijn armen wilden niet meer. Mijn beenslag zwakte af. Noodgedwongen ging ik over van borstcrawl op schoolslag, dan zou de duizeligheid misschien afnemen. Mijn doorgaans ferme slag werd een krachteloos gespartel, het water werd stroop, voor mijn gevoel lag ik stil. En ik moest vooruit, nog zo’n vier banen in een vijftigmeterbad, onhaalbaar op deze wijze. Ik kon niet naar een trappetje om er eerder uit te klimmen, verdrinken lag op de loer. De consequenties van mijn dood schoten door mijn hoofd: mijn lief zou alleen zijn bij het grootbrengen van ons kind, een kind dat het zonder vader moest stellen. Op het veldje in de verte bewogen figuurtjes in een wereld waar ik al niet meer toe behoorde. Dit was het dan.

Ten langen leste begon een andere zwemmer aan de oversteek. Eenmaal dichtbij genoeg vroeg ik hem of hij met me mee terug wilde zwemmen. Het kan heel goed zijn dat ik mijn verzoek begon met een welgemeend ‘help!’. De rust en de kracht namen het daarna weer over. Die ander kon me nauwelijks bijhouden. Evengoed zwem ik sindsdien langs de kant, overigens geen garantie voor het wegblijven van paniek.

Een paar jaar terug deden zwemboeien hun intrede. In de felgekleurde ballon neem ik sleutels, pasjes en soms mijn telefoon mee, handig om diefstal te voorkomen. Bovendien kan ik er, indien nodig, onderweg op leunen. Zo zijn er meer dingen in mijn leven die wat zekerheid moeten verschaffen in reactie op de algemeen aanwezige angst voor de angst. Activiteiten kleiner maken of achterwege laten horen daar ook bij. Ik mag graag denken dat ik me niet laat beperken, toch blijft de impact fors. Die eerste paniekaanval werkt door, ik ben hem nog steeds niet echt te boven. Wie weet ooit.

—

een versie van deze tekst verschijnt ook in Plusminus Magazine
illustratie: Bert Bakker

Moeten

Geplaatst in blogGetagd , , ,

Maandagochtend in de trein naar Baarn moest ik ineens poepen. De voorgaande dagen was het er niet van gekomen om uitgebreid naar de wc te gaan, dus zo onverwacht kwam het ook weer niet. Ik raakte een beetje in paniek, met het vorderen van de reis steeds meer.

Ik was op Overvecht ingestapt. Kort daarna kwam het opzetten. Bij ieder tussenliggend station overwoog ik uit te stappen om de eerstvolgende trein terug te nemen. Bij Bilthoven en Den Dolder hield ik me nog in. Vooral op Soest-Zuid was de verleiding groot. Daar stonden al aardig wat mensen te wachten, kennelijk op de sprinter in de tegengestelde richting. Zonder lang wachten zou ik terug kunnen. Ik was al opgestaan van de treinbank en op weg naar de deur, toen ik bedacht dat ik me niet door angst moest laten leiden.

De angst was dat ik de hele wandeling nodig zou moeten, daar kwam het op neer, heel simpel. Ik was weer gaan zitten en probeerde het over me heen te laten komen. De ervaring, de vele ervaring inmiddels, leert dat het altijd weer voorbijgaat. Maar vreemd genoeg helpt dat besef niet om het sneller voorbij te laten gaan. Hooguit zet het me aan om vol te houden, me niet volledig mee te laten sleuren.

Uit het raam turend nam ik mijn opties door. Gebruikmaken van het toilet aan boord viel meteen af. Los nog van de vermoedelijke ranzigheid van dat hokje schatte ik in te weinig tijd te hebben tot het eindpunt van de rit. De volgende mogelijkheid bevond zich daar. Naast station Baarn wist ik een eetcafé. Ik heb vaak bij horecagelegenheden geplast, maar er nog nooit een grote boodschap gedaan, zou dit de eerste keer kunnen zijn. Of moest ik wachten tot in het bos en daar ergens hurken? Dan was er niets om mijn billen mee af te vegen. Sowieso was de vraag of het in een dergelijke setting zou lukken om te presteren.

Ik blijf hopen een keer verlost te zijn van de zenuwen over dit soort dingen. De gemene deler is het mogelijke verlies van controle. Alles kan een trigger zijn, je kunt het van tevoren niet verzinnen. Ik zou er heel wat voor over hebben om een keer geheel ontspannen op pad te kunnen.

De trein arriveerde, ik checkte uit op het perron en begon te lopen. Dat maakte al een heel verschil ten opzichte van het zitten in de coupé. Blijkbaar ging er een signaal naar beneden dat nu niet het moment was om te ontlasten. De paniek ebde ook weg. Het eetcafé hoefde niet meer op een bezoek van mij te rekenen en ook het bos bleef een bijdrage bespaard. Ik liet een paar scheten, dat was alles. (Ik moet nog wel leren om eerst om te kijken, en niet pas naderhand.)

Misverstand

Geplaatst in blogGetagd , , , , , , , ,

De ogen boven haar mondkapje spuwen verontwaardiging. Het zal de urenlange blootstelling aan zeurende mensen zijn geweest, die tegen het eind van de avond weinig van haar professionele vriendelijkheid heeft overgelaten. Ik schrik van die blik. Vlug verduidelijk ik mijn reden om te vragen of het nog lang ging duren. Ik zeg dat ik vecht tegen de paniek, wat ook zo is. Mijn psycholoog sprak enkele weken daarvoor van een stoornis, zelf hou ik het liever bij af en toe een aanval.

Het is me niet geheel duidelijk waar deze mee begon, misschien thuis al, bij een vluchtige gedachte om vooraf een kalmerend tabletje te nemen; het leek me niet nodig. Daarna gingen kleine dingen zich opstapelen. Dat me laat op de avond een afspraak was toebedeeld was niet optimaal. Ook verloor ik onderweg naar de locatie kostbare minuten door onverwachte tegenwind en onduidelijkheid over welke ingang ik moest hebben. Binnen bij een balie hadden mijn beverige vingers moeite om een formulier open te vouwen. Na de administratieve plichtplegingen mocht ik plaatsnemen op een vrije stoel in een lange rij. Kort daarop verwees iemand me naar een andere, de voorste. Zonder omdraaien kon ik niet zien wat er achter me gebeurde, unheimisch. Voor me hingen felle lampen hoog aan het plafond hinderlijk in mijn blikveld. Later zou ik, niet geheel naar waarheid, verklaren dat die de trigger waren geweest. En dan die rondhangende en heen en weer lopende mensen, medewerkers die niet direct iets nuttigs leken te doen. Ging het vanavond nog gebeuren? Ter afleiding probeerde ik nieuwsapps te lezen, mijn leesbril besloeg. Dan maar alleen zitten en de golven over me heen laten komen. Ik zat bijna drie kwartier toen zij op een kruk aan kwam rollen met in haar kielzog een metalen tafeltje op wielen.

Het scheelt aanzienlijk dat ze naast me is komen zitten en, hoewel het gesprek niet vlot, we een beetje kunnen praten. Mijn ontboezeming heeft haar milder gestemd. Ze vraagt hoe het de vorige keren dan was gegaan. ‘Geen probleem,’ zeg ik, ‘toen was er bijna geen wachttijd.’ Ze knikt begrijpend. De rest van haar lijf spreekt dat het genoeg is voor vandaag. Een collega komt onze kant op met een niervormig bakje, waarvan het oranje correspondeert met de sticker op mijn formulier. Dankbaar pakt ze het aan. Vlak voor ze de booster in mijn bovenarm zet, spreekt ze me bemoedigend toe: ‘Blijven ademen.’ Ik lach wat voor me uit. Dan dringt tot me door dat ze denkt dat ik bang ben voor de prik. Het is te laat om het misverstand recht te zetten. Ze is door naar de volgende.

Avontuur

Geplaatst in blogGetagd , , ,

Het plan was om een driedaagse wandeling te maken. Binnen de provincie was ver genoeg. Ik had twee overnachtingen geboekt, de routes op mijn telefoon gedownload, een paklijst gemaakt, treintijden opgezocht en online alvast gekeken in welke restaurants ik zou eten en wat daar op de kaart stond. Aan de voorbereiding had het niet gelegen.

De gedachte achter het avontuur was om even alleen van huis te zijn. Juist in een goede relatie, hoef ik je niet te vertellen, is voldoende ruimte nodig. Ik heb sinds de laatste crisis, waar we nu vrij comfortabel het staartje van beleven, wat dingen ingebouwd om die ruimte te waarborgen. Het leek me goed om ook af en toe eropuit te gaan, te beginnen met deze keer.

De dag vooraf was ik zenuwachtig en vroeg ik mijn zus of ik haar onderweg, indien nodig, mocht bellen. Ik wilde Melanie daar niet mee lastigvallen. Even weg is even weg. Mijn zus was zo ruimhartig dat ze meteen voorstelde me op te halen als mocht blijken dat het echt niet ging. Dat leek me overdreven, maar goed, het idee gaf rust.

De eerste dag, een woensdag, zou een warme worden. Vooraf had ik al opgezien tegen de hoge temperaturen. Het pad ging grotendeels over open terrein. De zonnestralen zouden vrij spel hebben. Het waren niet echt de omstandigheden waar ik voor zou kiezen. Het moest maar.

Zo terdege als de trip was voorbereid, zo krachtig werkten van meet af aan de resterende onzekerheden me tegen. Na iets meer dan twee uur lopen belde ik, in de hoop dat de zenuwen dan zouden zakken, mijn zus. De zenuwen zakten niet. De toestand van mijn lijf bleef in golven aanschuren tegen paniek. Bij Tull en ’t Waal was een bankje in de schaduw. Ik geloofde er niet meer in dat een langere pauze de situatie zou verbeteren en belde nogmaals. Ze vroeg of het ook goed was als mijn zwager langskwam. Die plukte me een klein halfuur later van de route en bracht me terug naar Overvecht.

Melanie leefde mee met mijn teleurstelling. Ik was, eerlijk gezegd, alweer erg blij haar te zien. Na zo’n tijd.